Cumgar.com - Giữa không gian đại ngàn, những chùm âm thanh từ dàn chinh  kram (chiêng tre) rền chắc, khỏe, dồn dập, ngân và vang xa như khát vọng  của chàng trai ÊĐê muốn chinh phục nữ thần Mặt Trời. 
Chinh kram là một  nhạc cụ truyền thống được các nghệ nhân dân gian chế tác từ ống tre, ống  nứa của núi rừng và nó gắn bó với đồng bào ÊĐê từ lúc cất tiếng khóc  chào đời cho đến khi thân xác hòa về với đất mẹ.
 
 Giữ vị trí đặc biệt trong đời sống văn hóa nghệ thuật, tâm linh của cộng  đồng ÊĐê, chinh kram có mặt ở hầu hết các dịp lễ hội, các sự kiện quan  trọng, để nói thay tiếng lòng con người hướng đến thần linh cùng với  biết bao mong ước, nỗi niềm. Bộ chinh kram được quy ước theo dãy số lẻ,  thường có 5, 7 hoặc 9 chiếc hợp lại tạo thành một dàn chiêng, cũng có  khi lên tới 19 chiếc. Mỗi chiếc chinh kram có âm sắc, giai điệu với cung  bậc riêng. Khi tất cả cùng vang lên sẽ tạo nên một dàn hợp xướng.
 
 Theo những nghệ nhân cao tuổi ÊĐê, chinh kram có tự bao giờ không ai  nhớ, chỉ biết rằng để chế tác nên được đầy đủ một bộ là quá trình rất  phức tạp, kỳ công. Trước hết là khâu đi tìm, chọn nguyên liệu. Nghệ nhân  phải vào sâu trong rừng để chọn các cây tre có kích cỡ các gióng vừa đủ  tạo ra những cung bậc âm thanh nhất định. Tre chọn được chặt về phơi  khô khoảng 2 tháng. Sau đó là đo đạc, đánh dấu cắt ống theo kích thước  khác nhau tương ứng với đường kính của từng ống tre. Thường độ dài của  một ống dao động trong khoảng 29-45cm, đường kính từ 7-9cm.
 
 Khi đã có các ống tre thì thẩm âm là khâu hết sức quan trọng. Tương ứng  với mỗi ống tre là một thanh tre già, được đẽo gọt nhẵn nhụi. Khi thu  âm, người đánh kẹp vào hai đùi ống tre, thanh tre già kê trên đùi. Tay  cầm khúc cây làm dùi gõ vào thanh tre cho âm vọng xuống ống tre, tạo ra  âm thanh mình muốn. Mỗi cặp chinh kram (ống tre và thanh tre) phải có  một loại âm thanh và giai điệu tương ứng với một lá chiêng đồng. Vì thế,  bộ chinh kram được cấu tạo các kích cỡ âm thanh khác nhau, có hệ thống  như bộ chiêng đồng.
 
 Bộ chinh kram đã hoàn thành, phải sau 5 tháng kiểm nghiệm, theo dõi, bởi  thời tiết dễ làm cho âm thanh của tre thay đổi. Đó là khoảng thời gian  để chỉnh sửa chiêng. Đồ nghề để nghệ nhân chỉnh chiêng là một chiếc cưa  tay và một con dao thật sắc. Ống tre nào cần sửa, nghệ nhân dùng cưa cắt  bớt hoặc dùng dao gọt vào miệng ống để điều chỉnh độ cao, thấp cho âm  thanh theo ý muốn...
 
 "Dân ÊĐê ta từ ngàn đời gắn bó với núi rừng này. Tiếng chinh kram không  đơn thuần chỉ là tiếng nhạc, nó còn là âm thanh kỳ diệu, linh thiêng kết  nối tâm hồn của con người với thần linh. Ta đã ở vào cái tuổi gần đất  xa trời rồi, nhưng rất thanh thản vì thế hệ trẻ ÊĐê hôm nay luôn có ý  thức gìn giữ, phát huy các giá trị của cha ông..." - nghệ nhân Y Khia  Bya ở buôn Ko Tam, xã Ea Tu (Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) tự hào.
 Nguồn tin: Vĩnh Minh/Dân Việt
 	
        
		                
       
			 			
Bình luận
Chưa có bình luận nào!
Phản hồi
Bình luận từ Facebook